Już tylko dwa tygodnie pozostały do 42. Biegu Lechitów. Dziś naszym czytelnikom prezentujemy krótkie podsumowanie historii dotychczasowych 41 edycji tej imprezy.
W niedzielę, 15 września, ,,Lechici" uczestnicy Biegu Lechitów pobiegną w 42. Biegu Lechitów. Byłem w gronie organizatorów I Biegu Lechitów i następnych 19-stu, a od I BL do dnia dzisiejszego jestem kronikarzem, dlatego pragnę w ujęciu historycznym przybliżyć ,,Lechitom" i sympatykom BL w jakim biegu startują. Bieg Lechitów to pierwszy masowy bieg w naszym kraju który zapoczątkował masowe bieganie w Polsce. Miało to miejsce 41 lat temu, a mianowicie 3 września 1978 roku, gdzie na trasie Szlaku Piastowskiego na dystansie 19 km przystąpiło do rywalizacji 283 zawodników w tym 9 kobiet. Pierwszym zwycięzcą został HENRYK NOGALA z Oleśnicy ,który na mecie usytuowanej na stadionie Mieszko w Gnieźnie, a start nastąpił z spod bramy Skansenu w Lednicy, zameldował się po 58 minutach i 43 sekundach, a wśród kobiet najszybciej na mecie zameldowała się KRYSTYNA WIERKOWICZ w czasie 1 godzina i 11 minut. Od I BL na krótszych dystansach rywalizuje młodzież. W I BL rywalizowało 950 uczniów i 120 przedszkolaków. W 41 biegach młodzieżowych startowało 37063 uczniów .Na trasach 41 odbytych biegów rywalizowało 21021 ,,Lechitów”- uczestników BL w tym 3670 kobiet. W III BL (1980 r.) udział wzięło 416 ,,Lechitów” w tym 8 kobiet. Ten rekord utrzymał się do XXX BL (2007 r. )gdzie wystartowało 456 ,,Lechitów” w tym 40 kobiet. Z roku na rok ilość startujących wzrastała. W XXXVIII BL udział już wzięło 1152 uczestników w tym 201 kobiet, ale w XXXIX BL prawie dwukrotnie więcej- 2247 (572 kobiet). W XL BL udział wzięło 3111 uczestników w tym 860 kobiet. Rekordowym BL pod względem startujących jest XLI (41) w którym wystartowało 3479 w tym 985 kobiet. Najmniej startujących zanotowano w XVI BL tylko 63 i w XVII BL-95.W historii Biegu Lechitów prowadzone były klasyfikacje : nauczycieli, dziennikarzy, gnieźnian, zawodników zagranicznych, drukarzy, pracowników ZREMB, lekarzy, WIERNYCH LECHTÓW- to uczestnicy od I BL. Klasyfikację nauczycieli prowadzono od I do X biegu, w których udział wzięło 248 nauczycieli. Od I do XIII biegu rywalizowało 58 dziennikarzy. Drukarze byli klasyfikowani w dwóch biegach -IX-X, a pracownicy ZREMBU w trzech biegach( IX-XI). Zawodnicy zagraniczni byli sklasyfikowani w 26-ciu biegach, a startowało ich 73 w tym 16 kobiet. Trzy biegi zakończyły się zwycięstwem zawodników zagranicznych i tak: XVII bieg wygrał zawodnik z Białorusi JURI PUSZKO, XXXIII bieg SERGII VASTURIN z Ukrainy, a XXXVII Kenijczyk FRANCIS LAGAT KIPLAGAT. Zawodniczki zagraniczne wygrały klasyfikację kobiet w 5-ciu biegach ELENA BLASINIERA z Rosji wygrała XVII bieg, XVIII bieg Białorusinka HELENA CZUCHŁO, XXXIV bieg MOSER HADAS USA, XXXVII bieg Kenijka MAUREEN KIPRONO, a XL (41) bieg NATALIA NAGIERNIK z Ukrainy. Na trasach czterdzieści jeden biegów rywalizowało 2406 gnieźnian w tym 291 kobiet. W I BL rywalizowało 7-miu gnieźnian, a najlepszym okazał się PIOTR GRUSZCZYŃSKI plasując się na 7-ym miejscu, a w V biegu zajął 4 miejsce, ale w XI BL był drugi, a w XIII biegu był 3-ci. Obecnie Piotr Gruszczyński to starosta powiatu gnieźnieńskiego. Gnieźnianie wygrali12-cie biegów. Pierwszym gnieźnianinem który wygrał Bieg Lechitów był PIOTR KARASIEWICZ miało to miejsce w X BL. Gnieźnieńscy zwycięzcy BL: ANDRZEJ KRZYŚCIN( obecnie dyrektor BL) wygrał jako gnieźnianin 5 razy, a raz jako poznaniak. DARIUSZ KRUCZKOWSKI wygrał 3-y biegi. Dariusz Kruczkowski to aktualny rekordzista półmaratonu na którym rozgrywany jest BL-1:06,21 to czas uzyskany w XXVI BL (2003r.) Dwa biegi wygrał KLAUDIUSZ KOZŁOWSKI ( obecnie dyrektor sekretariatu BL) W 2015r. XXXVIII bieg wygrał gnieźnianin PATRYK ŁUKASZEWSKI. Pierwszy raz gnieźnianka wystartowała w VII BL(1984r.), a była to MAŁGORZATA MARGOŃ(1:47,35), a drugą gnieźnianką była DONATA KRZYŚCIN która wystartowała w XXV BL. Od XXVI biegu gnieźnianki na stałe włączyły się do rywalizacji w BL. Siedmiokrotnie najlepszą gnieźnianką okazała się ARLETA LUDWICZAK która w XXXIII biegu trasę pokonała w czasie 1:33,47 co stanowi najlepszy wynik osiągnięty przez gnieźniankę. Od XXXV biegu ilość startujących gnieźnianek z roku na rok wzrastała od 9,17, 29, 36, 45 a w XL (40) biegu wystartowało 66 (najwięcej). W czterdzieści jeden biegach udział wzięło 2406 gnieźnian w tym 291 kobiet. Od XXVI BL ilość startujących gnieźnian wzrastała od 28 a w XXXVI biegu rywalizowało już 145, a w XL( 40) najwięcej 307. Wśród gnieźnian najwięcej startów zaliczyli : WOJCIECH WESOŁOWSKI 41, HENRYK BOROWCZYK 30, , REMIGIUSZ CZACZYK 24, EDMUND SKWERES 23, KLAUDIUSZ KOZŁOWSKI 22, WOJCIECH ŁĄCKI 20. Od XXVI Biegu Lechitów do XLI(41) w jego ramach 15 razy rywalizowali lekarze walcząc o tytuł mistrza Polski lekarzy w półmaratonie Funkcję organizatora mistrzostw lekarzy pełnił gnieźnieński lekarz WOJCIECH ŁĄCKI, który 14 razy wystartował w mistrzostwach lekarzy. To że od XXVI BL mistrzostwa lekarzy w półmaratonie rozgrywano na trasach BL to zasługa gnieźnieńskich lekarzy WOJCIECHA ŁĄCKIEGO i JAROMIRA DZIELA ,który był przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego XXVI BL, który pełnił obowiązki prezydenta m. Gniezna. W zmaganiach na trasach BL udział wzięło 871 lekarzy w tym 216 lekarek. We wszystkich 15-stu mistrzostwach wziął gnieźnieński lekarz LECH SALITA. Ośmiokrotnie tytuł mistrza Polski lekarzy w półmaratonie zdobył PAWEŁ PALIGA lekarz z Głogowa. Najstarszą lekarką była 79-cioletnia MARIA PAŃCZAK – poznanianka. W XLII lekarze już nie będą rywalizować na trasie BL – wracają do rywalizacji na trasie rozgrywanej w Ustce. Na trasie XLII BL „Lechici” będą rywalizować z czwórką WIERNYCH LECHITÓW ( są to uczestnicy, którzy pokonali już 41 razy trasę BL). WIERNI LECHICI to :
- Dobak Stefan 1946 Szamotuły, czas 41 BL 01:38:59, po 41 biegach 64:50,25
- Olejniczak Hieronim 1949 Duszniki Zdrój, czas 41 BL 02:01:12, po 41 biegach 65:08,39
- Wesołowski Wojciech 1952 Gniezno, czas 41 BL 02:12:08, po 41 biegach 65:32,31
- Nawrot Jerzy 1952 Mysłowice, czas 41 BL 02:17:34, po 41 biegach 66:52,2
WIERNI LECHICI po 5 biegach – 28, po 10 biegach – 18, po 15 biegach – 12, po 20 biegach – 9, w 30 biegu – 7, od 31 biegu – 6, 40 bieg – 5, 41 bieg – 4.
W dotychczasowej historii Biegu Lechitów rywalizacja przebiegała na czterech dystansach i tak I,II,III – 19 km, IV bieg 19,4 km, od 5 do 15 biegu na trasie atestowanej – 20 km, a od 26 biegu jako pół maraton 21,0975 km. Start do trzech biegów odbywał się spod wiatraków, pozostałe spod bramy skansenu w Lednicy. Meta BL w historii 41 biegów usytułowana była na terenie miasta Gniezna w sześciu miejscach: 1-3 stadion Mieszko, 4 bieg ul. Chrobrego przy SP5, od 5 do 16 biegu na boisku SP4 ul. Pocztowa, od 17 do 25 biegu ul. Chrobrego, od 27 do 37 biegu na Rynku, a od 37 biegu na placu św. Wojciecha. Sześć biegów (III, XX-XXIII, XXV) zorganizowane zostały w miesiącu czerwcu a pozostałe w miesiącu wrześniu.
W dotychczasowej historii Biegu Lechitów najstarszym uczestnikiem jest 85-letni gdańszczanin MARIAN PARUSIŃSKI. Startujący w XXX BL (2007r.) na mecie zameldował się w 2 godz. 39 min, 20sek.
Najstarszą kobietą, która pokonała trasę była 80-letnia JANINA ROSIŃSKA z Pabianic, która w XXXIX biegu na mecie zameldowała się po 2 godz. 24 minutach i 28 sekundach.
Najwięcej zwycięstw BL zanotowali: ANDRZEJ KRZYŚCIN (dyrektor BL) – 6 razy, DARIUSZ KRUCZKOWSKI – 3 razy – jest on też rekordzistą półmaratonu BL, który ustanowił XXVI biegu (2003r.) 1 godź. 6 min. 21 sek. Dwukrotnie zwycięstwa w BL zanotowali: poznaniak TADEUSZ RUTKOWSKI, JANUSZ STAŃCZAK, MARCIN FEHLAU – też poznaniacy, oraz KLAUDIUSZ KOZŁOWSKI – gnieźnianin dyrektor sekretariatu Biegu Lechitów. Wśród kobiet 5 z nich wygrały rywalizację dwukrotnie w BL: LUCYNA ROKITOWSKA – Namysłów ( II,III bieg), HANNA WIŚNIEWSKA – Toruń ( VIII,IX bieg), MAGDALENA LISIECKA – Gdynia (XX,XXIV BIEG), KAROLINA RAKIEĆ – Kalisz (XXXII i XXXIII bieg), PATRYCJA TALAR – Pobiedziska ( XXXVIII i XXXIX).
Czy rekord trasy Biegu Lechitów w półmaratonie zostanie poprawiony 15 września podczas 42. biegu – 1:06,21 Dariusza Kruczkowskiego i rekord trasy ustanowiony przez kobietę Agnieszkę Janasiak z Kościana w XXX biegu (2007r.) – 1 godz. 15 minut i 45 sekund zostaną poprawione?
W organizacji 41 biegów Komitetom Organizacyjnym przewodniczyło 9-ciu przewodniczących, a od XXXVIII BL patronat nad biegiem sprawuje prezydent miasta Gniezna Tomasz Budasz – uczestnik od kilku lat w Biegu Lechitów. Więcej szczegółów wraz z zdjęciami odbytych Biegów Lechitów ( od I BL) czytelnicy znajdą na stronie internetowej- www.bieglechitow.pl/historia-i-statystyka/
Opracował- Janusz Michałowski- autor książki
,, Lechici na Szlaku Piastowskim ‘’ Bieg Lechitów 1978-2016
